Nghề hướng dẫn viên du lịch (HDVDL) được đi nhiều nơi, tham quan nhiều chỗ, gặp gỡ nhiều người và đặc biệt luôn được “gắn mác” là nghề có thu nhập cao. Ấy thế nhưng, mấy ai biết rằng, đằng sau bức tranh màu hồng đó là những giọt nước mắt thầm lặng, sự sợ hãi, cô đơn và tủi thân nhiều vô kể…

Để có cái nhìn đa chiều hơn về “nghề hái ra tiền” này, cùng lắng nghe tâm sự từ một nữ HDVDL kỳ cựu để nhìn rõ những khó khăn – cám dỗ của nghề.

Nghề HDVDL “hái ra tiền” và “sướng như tiên”?

Không ít kẻ ngoài ngành mang tư tưởng thiển cận này đặt lên cái nghề “làm dâu trăm họ” của chúng tôi. Họ tự mặc định rằng làm HDV vô cùng sướng. Bởi:

– Được đi đến nhiều nơi, đất nước mà chẳng tốn tiền vé máy bay, vé tàu xe…

– Được ăn nhà hàng, ngủ khách sạn mà không tốn tiền phòng, bàn ăn

– Được tham quan nhiều điểm du lịch nổi tiếng, xinh đẹp mà không phải mua vé

– Được gặp gỡ người này nổi tiếng, người kia giàu có, người khác nữa xinh gái/ đẹp trai, mở rộng mối quan hệ, có khi cưới được chồng/ vợ “trâm anh thế phiệt” cũng nên

– …

Và còn nhiều nhiều nữa những suy nghĩ chủ quan của một người, áp đặt lên một nghề mà thực tế họ không mấy hiểu, chứ chưa nói đến hiểu sâu, hiểu từng ngóc ngách những khó khăn, thách thức đằng sau.

Hướng dẫn viên du lịch: những thuận lợi và khó khăn bạn cần biết

Sự thật là…

Xin thưa: Làm HDV có được gì ngoài những chuyến đi?

Đúng là những “gạch đầu dòng” trên đây không sai, nhưng nó không hoàn toàn đúng.

→Đúng là chúng tôi được đi đây, đi đó nhiều nhưng có được vui chơi, ngắm cảnh đâu. Công việc yêu cầu chúng tôi phải luôn theo sát khách hàng, hỗ trợ họ khi cần và đặc biệt, chịu trách nhiệm về đoàn khách dẫn, nhất là an toàn tính mạng và tài sản, cũng như tuyệt đối không để xảy ra mâu thuẫn trong đoàn hay bất kỳ sự cố phát sinh khiến khách không hài lòng, không để lạc khách, bỏ rơi khách trên và dưới xe…

→Chúng tôi cũng được ăn nhà hàng thật nhưng là ăn sau khi khách đã ổn định chỗ ngồi, phục vụ món đầy đủ, và rồi ăn vội cho xong trước khi khách rời ghế đứng lên

→Chúng tôi cũng được ngủ khách sạn chứ nhưng là ngủ phòng nội bộ, nơi có dịch vụ phòng tiêu chuẩn, thậm chí chỉ có mỗi giường ngủ và chăn, đó là chưa kể có những chỗ thiếu phòng hoặc không dịch vụ, nữ HDV phải ngủ chung với nam lái xe, phụ xe trong căn phòng bé tí, chật hẹp, nơm nớp lo sợ mất an toàn

→Chúng tôi sẽ được gặp nhiều người, ở tầng lớp, lứa tuổi, ngành nghề nào cũng có nhưng có để làm gì đâu. Công việc của chúng tôi là phục vụ họ, cung cấp dịch vụ đã bán trong suốt chuyến hành trình, trên quan hệ khách hàng – HDV, ngoài ra, những người quý mến HDV có thể xin cách thức liên lạc, nhưng là hoàn toàn trong sáng, không vụ lợi (ít nhất là với tôi)…

→Sau cùng, đúng là chúng tôi nhận được nhiều tiền chứ, có mùa cao điểm phải đến vài chục triệu/ tháng, HDV quốc tế có khi 50,60 triệu là hết sức bình thường. Nhưng nó tương xứng với công sức chúng tôi bỏ ra, với công việc chúng tôi đảm nhận. Chưa kể, nghe thì tưởng nhiều nhưng nó không vào tài khoản bằng hết được. Chúng tôi cũng phải dùng số tiền này để mua sắm thiết bị, đồ dùng cho công việc, giao lưu, mở rộng quan hệ, thiết đãi khách… sau cùng số còn lại cũng không chênh dân văn phòng là mấy

Và còn nhiều nữa những khó khăn, chật vật chỉ dân trong ngành mới thấu, nhất là với nữ HDV là vô vàn những điều tế nhị chưa biết ngỏ cùng ai:

→Ai thấu cho cái đặc trưng nghề: đón khách lúc 1,2h sáng và trả khách có khi đã ngót nghét 12h đêm. Cứ thế, hết đoàn nọ đến đoàn kia

→Còn trẻ thì còn lăn xả, mê bôn ba dẫn đoàn đi xa nhưng lại thiếu kinh nghiệm nghề và vốn sống nên nhiều khi cũng bị khách bắt nạt, “đàn anh, đàn chị” ăn hiếp; lún cún trong xử lý sự cố; yếu kỹ năng sắp xếp công việc…

→Có tuổi nghề một tí (tuổi đời vì thế cũng tăng thêm) thì sành nghề và sỏi đời hơn, công việc sẽ trôi chảy và mỹ mãn hơn nhưng ngặt nỗi vướng bận chồng con, gia đình chồng nên ngại nhận đoàn không phù hợp, sợ đi xa, đi nhiều ngày, chưa kể nếu gia đình không ủng hộ và tạo điều kiện sẽ rất dễ xảy ra mâu thuẫn, nhẹ thì giận hờn, cãi vã rồi thôi, nặng có khi đôi co, đánh nhau, thậm chí đổ vỡ

→Rồi số còn lại, dù đã đến tuổi tam, tứ tuần nhưng mãi vẫn lận đận tình duyên, người đứt gách. Lý do thì có nhiều. Người yêu tự do, thích cuộc sống độc thân thoải mái. Người lại sợ cảnh quản thúc, ghen tuông hay cảm thông của đối phương, bạn đời

→Cũng có nữ HDV bị khách hay “đồng nghiệp” (HDV xe khác, tài xế, lơ xe…) có hành vi khiếm nhã, dở trò đồi bại vì thấy xinh, dáng đẹp, ăn mặc gợi cảm hay đơn giản vì chúng “có hứng” và thích làm thế. Nhiều phụ nữ bỏ nghề vì không chịu nỗi những lo sợ tiềm tàng suốt chuyến hành trình

-*-*-*-*-

Làm HDVDL cũng được vài năm nên bản thân đã nếm trải đủ ngọt – đắng của nghề. Sướng thì ít nhưng khổ cực lại khá nhiều. Chưa kể với con gái, nếu không muốn bị bắt nạt, phải mang nhiều vỏ bọc của sự mạnh mẽ, tuyệt đối không yếu đuối, bánh bèo, không hờn giận hay để cái tôi chi phối cảm xúc khi làm việc… Dù vậy, anh-chị-em trong nghề luôn động viên nhau cố gắng, lấy thành quả trong công việc đổi lại nhìn nhận đúng đắn hơn của xã hội với nghề; thôi không than thở vì vốn dĩ nó là lựa chọn của bản thân. Chỉ cần sống đúng – sống thật – sống có trách nhiệm – có tâm, “tổ nghề” sẽ vẫn độ!

Thu nhập và Mức lương của Hướng dẫn viên du lịch

Từ Thy – Người kể chuyện nghề