Hang Tiên được Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh khảo sát lần đầu vào năm 1994 và đã chính thức được đưa vào phục vụ du lịch năm 2015. Đây thực chất là một hang động khô hình xoắn ốc, thông với hang động Tú Làn và nằm cách động Phong Nha chừng 100km. Hang nằm lọt giữa những dãy núi lớn và tán cây rậm rạp, do đó trước khi đến được cửa hang, du khách sẽ phải băng rừng, vượt suối và đi bộ qua những lối mòn.

Tên gọi của hang bắt nguồn từ truyền thuyết xưa kia đây là nơi mà các nàng tiên nhà Trời thường xuống dạo chơi và ngắm cảnh. Người dân bản địa coi hang Tiên là nơi linh thiêng và thường được chọn làm nơi thực hiện các nghi lễ quan trọng trong đời sống tâm linh như cầu mưa, cầu an.

Với tổng chiều dài gần 3km, hang Tiên gồm 2 nhánh là Tiên 1 và Tiên 2 được ngăn cách nhau bởi một khu rừng nguyên sinh với rất nhiều cây cổ thụ. Do cấu tạo địa chất nên cả 2 nhánh Tiên 1 và Tiên 2 được phân thành nhiều đoạn, trần hang cao từ 30 – 100m, mái vòm tạo hình xoắn ốc. Có đoạn trần hang hạ thấp dần theo kiểu mái xiên. Trên trần và thành hang đều có những đường vân nhiều màu, hình thù độc đáo.

Cửa vào hang Tiên 1 rất rộng, có hình vòm với chiều cao gần 70m và chiều rộng 50m. Điểm ấn tượng nhất của hang Tiên 1 là những khối thạch nhũ nằm xếp chồng, tầng tầng lớp lớp như những thửa ruộng bậc thang và một cột thạch nhũ khổng lồ dựng đứng, phủ đầy rêu. Nền hang được tạo hình sóng nhấp nhô và vào những ngày mưa lớn trông như được phủ một lớp cát mịn trải dài bên cạnh những khối thạch nhũ. Đặc biệt, nhờ ánh sáng mặt trời chiếu vào bên trong nên thực vật ở hang Tiên 1 phát triển khá tốt, góp phần tạo nên bức tranh thiên nhiên đa màu sắc.

Cùng với hang Tiên 1, hang Tiên 2 được gọi là “Thiên đường vô danh” ở vùng núi xã Cao Quảng. Đây là hang động cuối cùng của hệ thống hang động Tú Làn, nằm ngoài địa phận Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Hang có chiều dài 2.519m, nơi sâu nhất 94m so với mặt đất. Cửa vào hang khá hẹp, có hình chữ nhật với chiều cao khoảng 3m nhưng chỉ rộng 1,5m. Trước cửa hang Tiên 2 có một dòng suối án ngữ. Vòm chính của hang dài khoảng 400m, cao khoảng 30m. Điểm nổi bật nhất của hang Tiên 2 chính là những viền (vân) đá kỳ ảo trên các trần hang. Nhiều đoạn có những bức tường thạch nhũ rất đẹp.

Hiện tại, tuyến du lịch khám phá hang Tiên gồm có tour du lịch trong ngày, tour 2 ngày 1 đêm và tour nối tiếp tour tham quan hang động Tú Làn thuộc Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Tuyến du lịch này chỉ được khai thác từ tháng 11 năm trước đến hết tháng 8 năm sau. Riêng tháng 9 và tháng 10 là mùa mưa lũ, nước dâng cao, tuyến tạm ngừng hoạt động. Tuyến du lịch khám phá hang Tiên được xếp vào nhóm tuyến du lịch mạo hiểm ít phức tạp do địa hình và thời tiết trong suốt thời gian tuyến hoạt động thích hợp với mọi du khách. Nếu là người ưa mạo hiểm, du khách đừng nên bỏ qua cơ hội tuyệt vời được khám phá và trải nghiệm tại hang Tiên.

Phạm Phương