Hồ Than Thở nằm trên đồi cao giữa một rừng thông tĩnh mịch. Cảnh vật quanh hồ nên thơ, mặt nước hồ luôn phẳng lặng trầm ngâm. Nhận thấy vùng này rất hoang vu, chỉ nghe tiếng gió rì rào qua kẽ lá tạo thành một khúc nhạc buồn, người Pháp mới đặt tên là Lac des Soupirs. Soupir có nghĩa là tiếng gió thổi trong rừng (les soupirs du vent dans les bois) nhưng cũng có nghĩa là sự than thở. Vì khó dịch theo nghĩa thứ nhất, người ta đã dịch ra theo nghĩa thứ hai, do đó hồ mang tên hồ Than Thở. Hồ Than Thở nổi tiếng là vì hồ nằm gần trường Võ bị quốc gia Đà Lạt (nay là Học viện Lục quân) và gắn liền với một thời hoàng kim của trường vào thập niên 1950, đầu thập niên 1960. Cứ ngày nghỉ, lễ, chủ nhật là gia đình của các học viên và người yêu kéo đến gặp nhau vui chơi ở đây.

Bên cạnh đó cũng có nhiều thiên tình sử về hồ Than Thở được lưu truyền và lâu đời nhất là chuyện Hoàng Tùng – Mai Nương. Vào thời Tây Sơn, trước khi lên đường ra trận, Hoàng Tùng dẫn Mai Nương ra bờ hồ tâm tình, hẹn sau khi thắng trận sẽ trở về. Nghe tin thất thiệt Hoàng Tùng đã hy sinh, Mai Nương gieo mình xuống hồ tự vẫn. Về sau, triều đại Tây Sơn sụp đổ, triều Nguyễn trả thù những người tham gia nghĩa quân Tây Sơn, Hoàng Tùng chạy lánh đến bờ hồ và trầm mình. Đến thăm hồ Than Thở, du khách sẽ được nghe kể về những chuyện tình cảm động đã mượn nước hồ để giữ mãi mối tình chung thủy này.